Then Uttiya the wanderer went to the Blessed One and, on arrival, exchanged courteous greetings with him. After an exchange of friendly greetings & courtesies, he sat to one side. As he was sitting there, he said to the Blessed One:

Bấy giờ có du sĩ ngoại đạo Uttiya đi đến Thế Tôn ; sau khi đến nói lên với Thế Tôn những lời chào đón hỏi thăm, sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, du sĩ Uttiya nói với Thế Tôn :

Master Gotama, is it the case that 'The cosmos is eternal' Only this is true; anything otherwise is worthless'?

Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Thế giới là thường còn". Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng ?

Uttiya, I haven't declared that: "The cosmos is eternal. Only this is true; anything otherwise is worthless".

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Thế giới là thường còn. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: 'The cosmos is not eternal: Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Thế giới là vô thường. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that "The cosmos is not eternal: Only this is true; anything otherwise is worthless."

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Thế giới là vô thường. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: 'The cosmos is finite. Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Thế giới là có biên tế. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that 'The The cosmos is finite. Only this is true; anything otherwise is worthless.'"

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Thế giới là có biên tế. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: 'The cosmos is infinite. Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Thế giới là không có biên tế. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that 'The The cosmos is infinite. Only this is true; anything otherwise is worthless."

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Thế giới là không có biên tế. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: 'The soul & the body are the same.Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Sinh mạng và thân thể là một. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that 'The soul & the body are the same. Only this is true; anything otherwise is worthless.'"

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Sinh mạng và thân thể là một. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: 'The soul is one thing and the body another. Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Sinh mạng và thân thể là khác. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that 'The soul is one thing and the body another. Only this is true; anything otherwise is worthless.'"

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Sinh mạng và thân thể là khác. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: 'After death a Tathagata exists. Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Như Lai có tồn tại sau chết. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that: 'After death a Tathagata exists. Only this is true; anything otherwise is worthless.'"

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Như Lai có tồn tại sau chết. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: 'After death a Tathagata does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Như Lai không có tồn tại sau khi chết. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that 'After death a Tathagata does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless.'"

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Như Lai không có tồn tại sau khi chết. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: After death a Tathagata both does & does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Như Lai có tồn tại và không tồn tại sau khi chết. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that 'After death a Tathagata both does & does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless.'"

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Như Lai có tồn tại và không tồn tại sau khi chết. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

Very well, then, Master Gotama, is it the case that: After death a Tathagata neither does nor does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless'?"

Lành thay, Thưa Tôn giả Gotama, có phải Tôn giả chủ trương "Như Lai không có tồn tại và không không tồn tại sau khi chết. . Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"

Uttiya, I haven't declared that: After death a Tathagata neither does nor does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless.'"

Này Uttiya. Ta không có nói như sau : "Như Lai không có tồn tại và không không tồn tại sau khi chết. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng".

But, Master Gotama, on being asked:
'Is it the case that "The cosmos is eternal: Only this is true; anything otherwise is worthless"?'
You inform me:
'Uttiya, I haven't declared that "The cosmos is eternal: Only this is true; anything otherwise is worthless."

Thưa Tôn giả Gotama:
"Có phải thế giới là vô thường, kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng?"
Được hỏi vậy, Thế Tôn trả lời :
"Này Uttiya, Ta không có nói : "Thế giới là vô thường. Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng."

On being asked, 'Is it the case that:
The cosmos is not eternal. Only..
The cosmos is finite. Only...
The cosmos is infinite. Only...
The soul & the body are the same. Only..
The soul is one thing and the body another. Only...
After death a Tathagata exists. Only..

After death a Tathagata does not exist. Only..

After death a Tathagata both does & does not exist. Only..
After death a Tathagata neither does nor does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless"?'

You inform me,
'Uttiya, I haven't declared that "After death a Tathagata neither does nor does not exist. Only this is true; anything otherwise is worthless."'
Now is there anything you have declared?"

Thưa Tôn giả Gotama,
Có phải thế giới là vô thường?. Kiến này ..
Có phải thế giới là có biên tế?. Kiến này ..
Có phải thế giới không có biên tế?. Kiến này ..
Có phải sinh mạng và thân thể là một?. Kiến này ..
Có phải sing mạng và thân thể là khác?. Kiến này ..
Có phải Như Lai có tồn tại sau khi chết?. Kiến này ..
Có phải Như Lai không có tồn tại sau khi chết?. Kiến này ..
Có phải Như Lai có tồn tại và không có tồn tại sau chết?. Kiến này ...
Có phải Như Lai không tồn tại và không không tồn tại sao khi chết ? Kiến này là sự thật, kiến nào khác là hư vọng ?
Được hỏi vậy, Thế Tôn trả lời :
"Này Uttiya, Ta không có nói : "Như Lai không tồn tại và không không tồn tại sau khi chết. Kiến này là sự thật. Kiến nào khác là hư vọng."
Vậy cái gì được Tôn giả Gotama nói lên ?

Uttiya, having directly known it, I teach the Dhamma to my disciples for the purification of beings, for the overcoming of sorrow & lamentation, for the disappearance of pain & distress, for the attainment of the right method, & for the realization of Unbinding.

Với thắng trí, này Uttiya, Ta thuyết pháp cho các đệ tử để họ được thanh tịnh, để sầu bi được vượt qua, để khổ ưu dược chấm dứt, đế chánh lý được chứng đạt, để Niết-bàn dược chứng ngộ.

And, Master Gotama, when having directly known it, you teach the Dhamma to your disciples for the purification of beings, for the overcoming of sorrow & lamentation, for the disappearance of pain & distress, for the attainment of the right method, & for the realization of Unbinding, will all the cosmos be led to release, or a half of it, or a third?

Nếu Tôn giả Gotama thuyết pháp cho các đệ tử để họ được thanh tịnh, để sầu bi được vượt qua, để khổ ưu dược chấm dứt, đế chánh lý được chứng đạt, để Niết-bàn được chứng ngộ", thời do vậy, cả thế giới này sẽ đi ra khỏi, hay chỉ có một nửa, hay chỉ có một phần ba ?

When this was said, the Blessed One was silent.

Được nghe nói vậy, Thế Tôn im lặng.

Then the thought occurred to Ven. Ananda: "Don't let Uttiya the wanderer acquire the evil viewpoint that, 'When I asked him an all-encompassing question, Gotama the contemplative faltered and didn't reply. Perhaps he was unable to.' That would be for his long-term harm & suffering." So he said to Uttiya:

Rồi Tôn giả Ànanda suy nghĩ như sau : "Chớ có để cho du sĩ Uttiya có ác tà kiến rằng : "Sa-môn Gotama khi được nghe ta hỏi câu hỏi tối ư quan trọng lại tránh né, không có trả lời, không dám trả lời, và như vậy là bất hạnh, là đau khổ lâu dài cho du sĩ Uttiya." Rồi Tôn giả Ananda nói với du sĩ Uttiya :

In that case, my friend, I will give you an analogy, for there are cases where it is through the use of analogy that intelligent people can understand the meaning of what is being said.

Vậy này Uttiya, Ta sẽ dùng một ví dụ, chính nhờ ví dụ, ở đây một số người có trí có thể hiểu được ý nghĩa của lời nói.

Suppose that there were a royal frontier city with strong ramparts, strong walls & arches, and a single gate. In it would be a wise, competent, & knowledgeable gatekeeper to keep out those he didn't know and to let in those he did. Walking along the path encircling the city, he wouldn't see a crack or an opening in the walls big enough for even a cat to slip through. Although he wouldn't know that 'So-and-so many creatures enter or leave the city,' he would know this: 'Whatever large creatures enter or leave the city all enter or leave it through this gate.

Ví như, này Hiền giả Uttiya, ngôi thành biên địa của vua với những nền móng vững chắc, với các thành lũy tháp canh vững chắc, và chỉ có một cửa vào. Tại đây, người giữ cửa là người sáng suốt, thông minh, có trí, ngăn chận những người không quen biết, cho vào những người quen biết. Khi đi tuần trên con đường chạy vòng quanh thành trì ấy, người ấy có thể không thấy một kẻ hở trong thành hay lỗ trống thành lớn cho đến một con mèo có thể chui qua. Người ấy có thể không biết được : "Từng ấy loài hữu tình đã đi vào hay đi ra thành này, nhưng điều này cho biết : "Những loài hữu tình thô lớn nào đi vào hay đi ra thành này", tất cả chúng phải đi vào hay đi ra ngang qua cửa thành này.

In the same way, the Tathagata does not endeavor to have all the cosmos or half of it or a third of it led to release by means of [his Dhamma]. But he does know this: 'All those who have been led, are being led, or will be led to release from the cosmos have done so, are doing so, or will do so after having abandoned the five hindrances — those defilements of awareness that weaken discernment — having well-established their minds in the four frames of reference, and having developed, as they actually are, the seven factors for awakening.

Cũng vậy, này Hiền giả Uttiya, đối với Như Lai, không phải là một vấn đề quan trọng (câu hỏi này của Thầy) là có phải toàn thế giới do vậy được thoát ra khỏi hay nửa phần thế giới, hay là một phần ba ? Những điều Như Lai nói là như sau : "Những ai đã được thoát ra khỏi thế giới, hay đang được thoát ra, hay sẽ thoát ra, tất cả những vị ấy, sau khi đoạn tận năm triền cái, những pháp làm ô nhiểm tâm, làm yếu ớt trí tuệ, với tâm khéo an trú trên Bốn niệm xứ ; sau khi như thật tu tập Bảy giác chi, như vậy các vị ấy thoát khỏi, đang thoát khỏi, sẽ thoát khỏi thế giới.

When you asked the Blessed One this question, you had already asked it in another way.1 That's why he didn't respond."

Này Hiền giả Uttiya, về câu hỏi mà Thầy đã hỏi Thế Tôn đứng trên một lập trường khác. Đó là lý do tại sao Thế Tôn không trả lời câu hỏi ấy cho Thầy.

See also: AN IV.24.